طراحی مدرسه ابتدایی 36 کلاسه

شهریور ۱۱, ۱۴۰۲914

شکی نیست که طراحی مدرسه هدفی برای ایجاد یک بستر فرهنگی مناسب برای آموزش و یادگیری است که بتواند روی تجربه تحصیلی دانش‌آموزان و کادر آموزش تاثیر مثبتی بگذارد. وقتی این مکان به‌درستی طراحی و معماری بشود نه تنها روی جنبه‌های طراحی‌های معماری و زیبایی اجسام فیزیکی این مکان تاثیر مثبت می‌گذارد؛ بلکه به امکانات مناسب برای آموزش و ساخت فضاهای اجتماعی کمک‌کننده، تدابیر ایمنی و بهداشتی و مدیریت منابع توجه ویژه می‌شود.

در این مطلب از سایت معماری شیپ در راستای طراحی مدرسه و باز‌شدن ذهن‌تان برای ایده‌یابی می‌خواهیم به تحلیل طراحی و معماری مدرسه ابتدایی ۳۶ کلاسه Hangzho Gudun Road در شمال غربی شهر هانگژو در کشور چین بپردازیم.

بررسی موقعیت قرارگیری مدرسه

این مدرسه در شمال غربی شهر هانگژو در کشور چین طراحی و ساخته شده است. باید بدانید که در جنوب شرقی و جنوب غربی سایت این مدرسه خیابان های اصلی و فرعی شهر واقع شد‌ه‌اند و از زمین‌های قسمت شمالی، غربی و قسمت‌های جنوبی این سایت هم برای ساخت برج‌ها و آسمانخراش‌ها استفاده شده که به همین دلیل باعث شکل‌گیری شکل گیری یک منطقه پرتراکم شهری در این محدوده شده است.

موقعیت ساخت این مدرسه ابتدایی که در جهت رفع کمبود فضای آموزشی این منطقه به وجود آمده بود، باعث شد معماران از این موقعیت به عنوان فرصت مناسبی استفاده کنند و در میانه‌ی این منطقه که بیشتر شبیه به یک جنگل انبوه سیمانی است به دنبال پناهگاهی برای دانش آموزان باشند تا هم محیطی آرام برای آموزش به وجود بیاید و هم مکانی برای گردهمایی دانش آموزان و افراد جامعه ایجاد بشود.

نام مدرسه : Hangzhou Gudun Road
دفتر معماری: GLA
موقعیت بنا: چین
معمار مسئول: Peidong Zhu و Ping Song
مساحت بنا: 34000 مترمربع
سال ساخت پروژه: 2017

جهت ایجاد تضاد با محیط مسکونی پرتراکم اطراف این بنا، معماران در طراحی مدرسه تصمیم گرفتند فضای آموزشی را تا حد امکان متمرکز و فشرده طراحی کنند تا فضای آزاد برای فعالیت های خارجی و فضاهای باز به حداکثر برسد.

بررسی فضای آموزشی و ورزشی

داخل محوطه شیب سبزی با ارتفاع 1.5 متر در قسمت شمال غربی به وجود آمده که برای ایجاد آن از محصول عملیات خاکی احداث پارکینگ، در زیر قسمت زمین دو و میدانی، استفاده شده است. این ایده هم در عملیات خاکی توازن به وجود آورده هم باعث شده بناهای اصلی این فضای آموزشی به صورت سیال بر روی این شیب سبز اکولوژیکی قرار بگیرد تا به این ترتیب در طراحی مدرسه موقعیت مکانی فضاهای آموزشی و ورزشی تعریف مشخصی پیدا کند.

بناهایی که بالاتر از تراز همکف قرار دارند با فضاهای باز، مانند زمین دو و میدانی ارتباط عمودی دارند که به‌خودی خود شرایط بصری مناسبی را برای معلمان و دانش آموزان فراهم می‌کنند تا در طول زمانی که در کلاس حضور دارند، بتوانند مسابقات دو و میدانی را نیز مشاهده کنند.

بهره‌برداری بهینه در طراحی

در دستیابی به بهینه‌ترین حالت استفاده از فضا و آزاد کردن فضاهای باز تا حدامکان، از شروع طراحی معماری پروژه، تمام عملکردها در یک حجم چهار طبقه در نظر گرفته شدند که این عملکردها شامل مواردی مانند کلاس‌های درس، فضاهای اداری، راهروها، کافه تریا و کتاب‌خانه است.

از طرفی با توجه به الزاماتی که مقررات مختلف برای پروژه به وجود می‌آورد و جهت استفاده از تهویه طبیعی و نورخورشید، این حجم به صورت کشیده طراحی شده است. در طول فرآیند طراحی، در نحوه قرارگیری بخش‌های مختلف بنا، نوعی چرخش و جای‌گذاری در جهات مختلف درنظر گرفته شد، تا نوعی در هم تنیدگی در فرم به وجود آید.

رویکرد سنتی در طراحی مدرسه (کانسپت)

در رویکر سنتی این طراحی با یک نگاه کلی می‌توان فهمید که فضای باز مدرسه، بناهای آموزشی، بناهای اداری، کتابخانه، کافه تریا، سرپناه در برابر باد و باران و فضاهای عملکردی مختلف دیگر، همگی از یکدیگر قابل تفکیک هستند و تفاوت عملکرد آن‌ها به وضوح قابل شناسایی است.

اما در این پروژه فرم سیال احجام، مرز بین بناها را محو کرده و در عین حال مرز بین فضای داخلی، فضای راهرو و بام نیز کمرنگ شده است که به این ترتیب موقعیت‌های فضایی جدیدی را به وجود می‌آورد.

در نظرگیری فضاهای باز مختلف با مقیاس‌های متفاوت در این مجموعه، فضای مناسبی را در اختیار معلمان و دانش آموزان قرار داده است تا الگوهای تدریس متفاوت را در این فضاها پیاده و از آنها برای فعالیت‌های فوق برنامه استفاده کنند.

مسیرهای رفت و آمد (سیرکولاسیون)

چیدمان واحدهای مختلف این مدرسه، پوسته پروژه را شکل می‌دهند ولی یک مکان بسته و محصور نمی‌سازند. به واسطه سطح ارتباطی بین واحدهای مختلف مجموعه که بالاتر از سطح زمین قرار دارد و بازشوهای در نظر گرفته شده، دید مطلوب، مسیرهای حرکتی مناسب و گردش جریان طبیعی هوا و باد در این پروژه به خوبی تامین شده است.

نحوه طراحی فضا در این مدرسه، طراحی سنتی و رایج فضاهای آموزشی را بهبود بخشیده است. در این طرح، ابعاد مسیر تردد گسترده‌تر شده و به 3.6 متر رسیده است. به این صورت فضاهای خاکستری متعدد که فاقد مرزهای مشخص هستند به وجود می آید که هم دسترسی آسان داشته باشند هم در مجاورت کلاس‌ها باشند.

طرح ارائه شده برای نما

طرح ارائه شده برای نمای این مدرسه در راستای طرح حجم در ترازهای مختلف بوده و با سادگی جهان مدرن در امیخته شده است. به دلیل نور طبیعی فراوانی که به بناهای این مجموعه راه پیدا می‌کند، نیاز به نور مصنوعی کاهش یافته است و در مصرف انرژی صرفه جویی می‌شود. بازشوهای آلومینیومی رنگی سیرکولاسیون جریان هوا و ورود هوای تازه به فضای داخل را تسهیل می‌کنند.

نحوه طراحی فریم پنجره‌ها به گونه‌‌ای بوده است که نه تنها از یک سو در تهویه فضای داخلی موثر باشد؛ بلکه از قسمت مسیرهای تردد نقش و ریتم منحصر به فردی را به نمایش بگذارد. بنابراین در طرح بنا نوعی وحدت به وجود آمده و درک و تجربه این فضا توسط کاربران از قسمت راهروها و محل گذر، غنی‌تر شده است.

نقش رنگ در طراحی مدرسه ۳۶ کلاسه

در میانه‌ی فضای سفید رنگ این مدرسه، رنگ‌های گرم و فعال از یک خانواده رنگی به چشم می‌خورند. در هر طبقه از یک رنگ استفاده شده است. بهره‌گیری از طیف وسیعی از رنگ‌های فعال، قانون متداول استفاده از سطوح ساده در فضاهای آموزشی را در هم شکسته و فضایی آرامش بخش با محیطی زنده‌تر را خلق می‌کند که به نظر برای دانش آموزان این مدرسه یک خاطره متفاوت و غیر تکراری را به وجود می‌آورد.

در این پروژه که در یک فضای پرتراکم شهری قرار گرفته است، معماران بنا سعی کرده اند تا فضایی آرمانی برای کودکان به وجود آورند و بنابراین تا حد امکان از فضاهای باز مانند فضاهای سبز و فضاهای لازم برای فعالیت های خارجی در طرح بهره برده‌اند. در عین حال، فرم بنا به واسطه ایجاد مسیر گذر در تراز‌های مختلف و استفاده از رنگ، پناهگاهی متفاوت و عملکردی برای دانش آموزان، در میان این فضای پرتراکم شهری، به وجود آورده است.