اگر به دنبال طراحی کلینیک تخصصی چشم پزشکی هستید احتمالاً می‌دانید که علاوه بر در نظر گرفتن عملکرد، رعایت اصول و استانداردها در طراحی این مکان درمانی باعث ایجاد آسایش و راحتی بیماران می‌شود. باید از این زاویه نگاه کرد که در یک کلینیک چشم‌پزشکی خدمات متنوعی ارائه می‌شود و بر همین اساس لازم است با اصول و استانداردها به خوبی آشنا باشید، در این زمینه معمولاً معماران قبل از هر گونه اقدام برای طراحی و بازسازی کلینیک چشم پزشکی با متخصصین و پزشکان مشورت می‌کنند.
طراحی کلینیک چشم پزشکی باید طیف وسیعی از فضاها را در خود داشته باشد و به نیاز تمام بیماران و مراجعین پاسخ بدهد. با این اوصاف یک طراحی خوب با الزامات عملکردی و استانداردها پاسخگوی نیاز تمام افراد حاضر در کلینیک و جلب رضایت آنها است. در این مقاله نکاتی جهت راهنمایی طراحی کلینیک چشم پزشکی ارائه شده است، با پیشبرد این نکات می‌توانید فضایی را ایجاد کنید که بیماران در آن احساس آرامش داشته باشند.
آنچه خواهید خواند
ملاحظات عملکردی طراحی کلینیک تخصصی چشم پزشکی
فضاهای معاینه‌ی موجود در طراحی تخصصی کلینیک چشم پزشکی شامل سنجش بینایی و چشم پزشکی است. چیدمان فضاها در این دو اتاق باید مشابه یکدیگر انجام شود. از آنجایی که تجهیزات مورد نیاز در این فضاها بسیار متنوع است باید این مورد را در طراحی داخلی مطب لحاظ کنید. البته در ادامه به فضاهای عملکردی موجود در برنامههای طراحی تخصصی چشم پزشکی پرداخته‌ایم.
فضای پذیرش در طراحی کلینیک چشم پزشکی
فضای پذیرش و اتاق انتظار مطب از جمله فضاهایی است که روی احساس افراد تأثیر بسزایی دارد؛ چراکه فعالیت‌های متنوعی مانند تشکیل پرونده برای بیماران، آموزش افراد و همچنین انتظار برای ملاقات پزشک در این فضا انجام می‌شود. فضای پذیرش باید در محلی مناسب و به نحوی قرار گیرد که شاخص باشد و افراد به راحتی به محض ورود به کلینیک آن را تشخیص بدهند. همچنین فضای پذیرش باید به اتاق انتظار دید مستقیم داشته باشد تا رفت و آمد بیماران کنترل شده و از شلوغی و هرج و مرج جلوگیری شود. دسترسی افراد به فضاهای غیر مجاز نیز از این مکان کنترل می‌شود.
یادتان باشد سازمان‌دهی اصولی در طراحی کلینیک تخصصی چشم پزشکی باعث افزایش اعتماد به نفس و آسایش خاطر بیماران می‌شود. فضای پذیرش می‌تواند به عنوان یک کیوسک مستقل در فضا قرار بگیرد. وجود صندلی‌های مناسب در فضای انتظار ضروری است اما نکته‌ی مهم این است که گنجایش فضا برای رفت و آمد افراد را در نظر بگیرید.
همچنین در طراحی چشم پزشکی باید نیاز تمامی افراد به ویژه افراد کم‌توان یا ناتوان جسمی را در نظر داشته باشید. قرار دادن ویلچرهایی در این فضا در صورت امکان می‌تواند بسیار کاربردی و راهگشا باشد.
البته در برخی از کلینیک‌ها بخش پذیرش و اتاق انتظار با هم تلفیق می‌شوند. می‌توانید با قرار دادن وسایل سرگرمی مانند تلویزیون و نمایش‌گرهای خاص در طراحی داخلی کلینیک، به کاهش استرس افراد کمک کنید.
بخش خدمات بیماران در طراحی چشم پزشکی
بخش خدمات بیماران در کلینیک تخصصی چشم پزشکی، به ارائه‌ی راهکارهای درمانی اختصاص داده شده است؛ به همین دلیل لازم است تمام تجهیزات مورد نیاز برای سنجش بینایی، تشخیص بیماری‌های چشمی و شرایط درمانی چشم در آن لحاظ شود. بخش خدمات بیماران ممکن است شامل چندین اتاق برای سنجش و معاینه‌ی بیماران باشد. قرارگیری اتاق‌ها مطابق استانداردهای طراحی کلینیک تخصصی چشم پزشکی باید به نحوی باشد که در رفت و آمد بیماران از اتاق انتظار به اتاق‌های سنجش و معاینه اختلالی ایجاد نشود.
اتاق‌های سنجش نیز ممکن است شامل چندین بخش شوند که اقداماتی از قبیل پیش‌آزمایش، بینایی‌سنجی، لیزر، تصویربرداری و توموگرافی در آنها انجام می‌شود. جدا از این اتاق‌ها، لازم است اطمینان حاصل کنید که راهروهای متصل به این فضاها دچار آشفتگی و بی‌نظمی نشود.
بخش خدمات پشتیبانی کلینیک
بخش خدمات پشتیبانی شامل عملکردهای اضافی می‌شود که از کارکرد روزانه‌ی کلینیک پشتیبانی می‌کنند. فضاهایی مانند اتاق‌های لوازم آلوده، تجهیزات استریل و دستگاه‌های قابل حمل در این بخش قرار دارند؛ همچنین این بخش باید فضایی برای ذخیره‌سازی دارو و تجهیزات پزشکی در خود داشته باشد.
بخش اداری
مطابق استاندارد و ضوابط کلینیک چشم پزشکی لازم است بخشی را نیز مختص کارمندان در نظر بگیرید. تمام متخصصین نیاز دارند در مطب مخصوص به خود و با آرامش بیماران را معاینه کنند. پزشکان و تکنسین‌ها به ایستگاه‌های کاری دقیق و مجهز به دستگاه‌های ضروری درمان نیاز دارند.
همچنین در نظر گرفتن فضاهای کاری اشتراکی در برنامههای طراحی کلینیک نکته‌ی مهمی است. برای مثال دو متخصص که در حال فعالیت روی یک نمونه‌ی درمانی هستند، می‌توانند در یک اتاق اشتراکی به فعالیت بپردازند. مطب‌های خصوصی باید دارای در ورودی شاخص و مبلمان و کابینت‌هایی برای قرار دادن اسناد و مدارک باشند.
متراژ مطب‌های خصوصی مطابق استانداردهای طراحی کلینیک نباید خیلی با هم متفاوت باشد. همچنین لازم است در طول طراحی نورپردازی فضا را نیز در نظر بگیرید. تمام اتاق‌ها باید از نور طبیعی روز برخوردار باشند. نور طبیعی روز به کاهش استرس بیماران و افزایش رضایت و آسایش آنها نیز کمک می‌کند. رعایت حریم خصوصی افراد نیز امری ضروری است.
فضاهای کاری اشتراکی مطابق برنامههای طراحی باید برای تمام اعضا دسترسی مناسب داشته باشد، از طرفی با قرار دادن فضاهایی مانند کمد شخصی کارمندان و فضاهای استراحت دور از محیط بستری بیماران می‌توانیم حریم شخصی کادر درمان را رعایت کنیم. در کنار سالن استراحت کادر درمان نیز باید سرویس بهداشتی مخصوص کارمندان قرار بگیرد.
بخش خدمات آموزشی
در صورت وجود فضای کافی می‌توان بخشی را در کلینیک چشم پزشکی به آموزش افراد اختصاص داد؛ بنابراین بخشی از کلینیک چشم پزشکی باید به دفتری برای مدیران برنامههای کارآموزی وگذراندن دوران اینترنی و ایستگاه‌های کاری مخصوص کارآموزان اختصاص داده شود؛ همچنین وجود یک اتاق کار گروهی در این بخش الزامی است.
محل سنجش بیماری و ارائه‌ی عینک و لنز
وجود محلی برای سنجش بینایی و ارائه‌ی انواع عینک طبی و کانتکت لنز در طراحی داخلی کلینیک ضروری است. لازم است در این بخش فضایی را به قرار دادن قفسه‌ها و ویترین عینک اختصاص دهیم. کابینت‌ها و ویترین‌های مناسب برای عینک در طراحی دکوراسیون داخلی کلینیک ، امکان انتخاب فریم را برای افراد آسان‌تر می‌کند.
ملاحظات عملکردی طراحی کلینیک
باید اطمینان حاصل کنید که دکوراسیون کلینیک باعث کاهش مسافت رفت و آمد کادر درمان و پزشکان می‌شود. از این طریق آنها می‌توانند بیشتر وقت خود را با بیماران بگذرانند. طراحی فیزیکی بخش‌های مختلف باید پاسخگوی نیازهای بیماران باشد. همچنین لازم است استانداردهای ایمنی و سلامت کارمندان به طور کامل در طراحی داخلی مطب لحاظ شود. خدمات تست و آزمایش باید دور از اتاق انتظار بیماران قرار گیرند که در رفت و آمد بیماران اختلالی ایجاد نشود.
امنیت روحی و روانی بیماران در طراحی داخلی کلینیک چشم پزشکی
بیماران در مدت درمان و بهبودی بسیار آسیب‌پذیر می‌شوند. فضای شلوغ و پر از صدا می‌تواند احساس ناامنی به بیماران منتقل کند و شاهد رفتارهای غیر قابل پیش‌بینی از سمت آنها باشید. طراحی کلینیک چشم پزشکی هوشمند می‌تواند به کنترل این موارد و افزایش آسایش بیماران کمک کند.
انعطاف‌پذیری
معماری داخلی کلینیک چشم پزشکی و فضای درمانی باید بسیار منعطف و پویا باشد یعنی این‌که بتوان آن را با پیشرفت‌های تکنولوژی و تغییرات آینده تطبیق داد. از آنجایی که هر روزه شاهد پیشرفت‌هایی در زمینه‌ی چشم پزشکی هستیم، لازم است کلینیک ما از فضای کافی برای گنجاندن دستگاه‌های تشخیص جدید برخوردار باشد تا در جریان تغییرات جدید قرار بگیرد.
طراحی و دکوراسیون داخلی کلینیک چشم همچنین باید پاسخگوی تغییر حجم کاری کلینیک باشد. رعایت انعطاف در طراحی داخلی کلینیک باعث جلوگیری از هزینه‌های گزاف بازسازی و تطبیق فضای کلینیک در آینده می‌شود. اندازه‌ی اتاق‌های درمان باید در حدی باشد که در آینده با تغییر عملکرد آن مشکلی ایجاد نشود. برای مثال ممکن است یک کلینیک در آینده تصمیم بگیرد از یک اتاق درمان و آزمایش برای اهداف دیگری استفاده کند. طراحی کلینیک اصولی و عالی باید این انعطاف‌پذیری را در خود داشته باشد.
بهره‌وری مناسب
کلینیک همچنین باید به استفاده‌ی بهینه از منابع مختلف مانند متریال، انرژی، نیروی انسانی و تجهیزات پایبند باشد. به زبان دیگر، طراحی و دکوراسیون داخلی کلینیک باید کارآمد بوده و در جهت بهینه‌سازی مصرف انجام شود.
ملاحظات فنی طراحی داخلی کلینیک
هدف از طراحی داخلی کلینیک چشم پزشکی باید ایجاد محیطی باشد که در آن بهبود وضعیت جسمی و روحی بیماران اتفاق می‌افتد. به همین دلیل لازم است از کانسپت‌های طراحی در جهت ایجاد محیطی آرام استفاده شود. با استفاده از رنگ‌های روشن و متریال‌های طبیعی در طراحی کلینیک می‌توانید به آسانی به این هدف دست یابید. بهتر است در طراحی داخلی مطب کمتر از سطوح درخشان استفاده کنید.
باید بگوییم که استفاده از الگوهای شلوغ کف‌سازی کار درستی نیست؛ چراکه پیدا کردن اجسامی که روی زمین افتاده برای بیماران مشکل می‌شود. با استفاده از کف‌پوش ارتجاعی به خصوص در کنار پنجره‌ها و منابع نور می‌توانید میزان تابش خیره‌کننده را به حداقل برسانید.
مسیریابی
مسیریابی در طراحی داخلی کلینیک چشم پزشکی اهمیت ویژه‌ای پیدا می‌کند. چرا که در این مکان بسیاری از افراد با مشکلات بینایی روبرو هستند. پس لازم است با در نظر گرفتن تمهیداتی یافتن مسیر به بخش‌های مختلف را برای بیماران آسان کنید. استفاده از المان‌های معماری در کنار نشانه‌های گرافیکی در طراحی داخلی مطب برای هدایت بیماران به فضاهای مختلف پیشنهاد می‌شود.
دکوراسیون داخلی مطب چشم پزشکی
برای طراحی دکوراسیون داخلی مطب چشم پزشکی باید در مرحله اول، نیازها و تجهیزات را در نظر گرفت و باتوجه به پلان مطب چشم پزشکی ، بهترین و کاربردی ترین جانمایی را انجام داد.
در طراحی مطب چشم پزشکی، اتاقی جهت معاینه در نظر گرفته می‌شود که دستگاه‌ها به گونه‌ای در آن قرار بگیرند که فضا مفیدو کاربردی ودر عین حال زیبا باشد.وجود یک سینک کوچک در اتاق معاینه نیز مطلوب و کاربردی است.
پس از معاینه بیمار، اغلب پزشکان در اتاق مشاوره با بیمار در مورد بیماری وی صحبت می‌کنند. کاربرد این اتاق برای پزشک و بیمار برقراری ارتباط کلامی با بیمار است.در طراحی اتاق مشاوره می‌توان میز پزشک، قفسه کتاب، صندلی راحت برای بیماران، رخت آویز و در صورت امکان سرویس بهداشتی برای پزشک را در نظرگرفت. طراحی مناسب اتاق پزشک فضایی آرام برای پزشک و بیمار ایجاد می‌کند.
همچنین ممکن است در برخی از مطب‌ها فضایی برای فروش ابزار و تجهیزات چشم پزشکی مانند عینک و لنز داشته باشیم. پس در مرحله اول طراحی پلان مطب چشم پزشکی، فضایی را به این بخش نیز اختصاص می‌دهیم.
نتیجه‌گیری
طراحی کارآمد کلینیک چشم پزشکی باید در جهت کاهش فواصل انجام شده و تمام بخش‌های اساسی را در خود داشته باشد؛ همچنین رعایت انعطاف در طراحی و دکوراسیون داخلی کلینیک بسیار ضروری است. پایبندی به طراحی مدولار در این کلینیک‌ها می‌تواند به روند کاری کلینیک و کارآمدی فضاها کمک کند.
تحریریه شرکت معماری شیپ
